روزنامه وال استریت ژورنال به نقل از چند مقام رسمی گزارش داده ایران که سال گذشته دسترسی یکسوم از تیم بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به مراکز هستهای را قطع کرد، اکنون با همکاری بیشتر، امکان دسترسیهای گستردهتر برای بازرسان این نهاد وابسته به سازمان ملل فراهم خواهد کرد.
لورنس نورمن، گزارشگر ارشد این رسانه، در شبکه اجتماعی ایکس با اعلام این خبر نوشته دسترسیهای جدید به منظور «اطمینان از این داده شده است که افزایش تولید ۶۰ درصدی اورانیوم از سوی تهران، منجر به انحراف مواد شکافپذیر یا یک جهش ناگهانی به سطح استفاده تسلیحاتی نرسد.»
به گزارش نورمن، در چارجوب توافقات انجام شده بین آژانس و مقامات ایران، علاوه بر اجازه «بازرسیهای بیشتر آژانس از فردو» چند بازرس دیگر هم به تیم آژانس اضافه شده و به آنها اجازه دسترسی و نظارت میدهند.
این توافقات نشانه تغییر رویکرد آشکار تهران در این باره محسوب میشود، چرا که جمهوری اسلامی سال گذشته دسترسی نزدیک به یکسوم بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تاسیاسات و مراکز اتمی ایران را با این اتهام که آنها انگیزههای سیاسی دارند، ممنوع کرد.
گزارشگر وال استریت ژورنال در گزارش خود با اشاره به اینکه «بازرسی از فردو به صورت روزانه نخواهد بود» نوشته او انتظار دارد «بهزودی» گزارش بهروزشده آژانس منتشر شود.
نورمن در ادامه نوشته آخرین اقدام تهران «به ایران یک اهرم آسان میدهد تا در دفعه بعد که با انتقاد یا محکومیت مواجه میشود، از آن استفاده کند.»
او در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) نوشت: «آنها میتوانند تهدید کنند که از نظارتهای افزوده عقبنشینی میکنند. اما باید توجه داشت که این مسئله یک تخلف از تعهدات پادمانی محسوب میشود، نه صرفا نقض برجام. بنابراین این موضوع جدیتر خواهد بود.»
هفته گذشته رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، گفت: «آژانس اعلام میکند که ظرفیت تولید (اورانیوم) ایران با غنای ۶۰ درصد به طور چشمگیری در حال افزایش است.»
او در مصاحبهای با رویترز در بحرین گفت ایران تا کنون اورانیوم تا سطح ۶۰ درصد را با نرخ تقریبی ۵ تا ۷ کیلوگرم در ماه تولید میکرده، اما اکنون انتظار میرود این میزان به طور قابل توجهی افزایش یابد، «شاید هفت یا هشت برابر یا حتی بیشتر.»
هفته گذشته هم یک گزارش اطلاعاتی آمریکا که در ماه نوامبر منتشر شد، فاش کرد ایران در صورت تصمیم برای ساخت سلاح هستهای، میتواند خیلی سریع آن را تولید کند.
در گزارش دفتر مدیر اطلاعات ملی ایالات متحده آمده است: «جامعه اطلاعاتی همچنان ارزیابی میکند که تا تاریخ ۲۶ سپتامبر ۲۰۲۴، ایران در حال ساخت سلاح هستهای نیست. با این حال، تهران اقداماتی انجام داده که موقعیت آن را برای تولید چنین سلاحی، در صورتی که بخواهد، بهبود میبخشد.»
این گزارش میافزاید: «ایران به افزایش ذخایر اورانیوم با غنای ۲۰ و ۶۰ درصد ادامه داده، تعداد ماشینهای سانتریفیوژ پیشرفته خود را افزایش داده و درباره کاربرد سلاحهای هستهای به طور علنی بحث کرده است.»